येन कमजोर बन्दै जाँदा विदेशी कामदारले जापानको विकल्प रोज्ने जोखिम

 

 

टोकियो, जापान ।

जापानका विदेशी कामदारहरूले हालैका महिनाहरूमा पैसा बचत गर्ने र घर पठाउने आफ्नो क्षमता कम भएको पाएका छन् । किनभने डलरको तुलनामा येनको तीव्र गिरावटले विदेशी रेमिट्यान्सको मूल्य घटाएको छ  ।

सन् २०२२ को सुरुमा प्रति डलर ११५ येनको बिन्दुबाट, येन गत महिनाको अन्त्यमा डलरको तुलनामा लगभग १५२ मा पुगेको थियो । जुन तीन दशकको न्यून बिन्दु हो । बैंक अफ जापानले अक्टोबरमा मुद्रा हस्तक्षेप उपायहरू अपनाएपनि येन अझै प्रति डलरको लागि १४५ येन आसपासमा घुमिरहेको छ ।

 

नेपाली डाटा एन्ट्री अपरेटर ३० वर्षीया सजनी शाहीले येनको मूल्यमा आएको गिरावटले प्रत्येक महिना आफ्नो परिवारलाई पैसा पठाउने उनको योजनालाई असर गरेको बताइन् ।

'गत वर्षमा तीन पटक सम्भव भएको छ' उनले भनिन् 'तर येनको ह्रास पछि, हामीले धेरै पठाउन सकेनौं'

 

उनका सहकर्मी साथी नेपाली डाटा एन्ट्री अपरेटर २६ वर्षीय मदन घर्ती मगरका अनुसार अब अवस्था छिट्टै सुधार हुनेमा आफू विश्वस्त भए पनि कहिले र प्रत्येक पटक कति पैसा पठाउने भन्ने विषयमा निकै गम्भीर भएर सोच्नुपर्ने अवस्था आएको छ ।

 

'मलाई लाग्छ कि यो (येनको कमजोरी) लामो समय, छ महिना वा एक वर्षसम्म जारी रहनेछ, तर सधैंभरि होइन' मगरले भने 'तर यदि यो जारी रह्यो भने, हामीले हाम्रा विकल्पहरू विचार गर्नुपर्ने हुन सक्छ ।'

आफ्ना कर्मचारीहरूको कठिन महसुस गरिरहेको कुरामा सचेत, जापानका साना र मध्यम आकारका व्यवसाय मालिकहरू, जसमध्ये धेरैले केही उद्योगहरूमा घरेलु कामदारको अभाव पूर्ति गर्न विदेशी श्रमिकमा भर पर्छन्, लामो अवधिको सम्भावित परिणामहरूबाट डराउन थालेका छन् । किनभने येनको मूल्यमा तत्काल सुधारको संकेत पर देखिंदैछ ।

 

शाही र मगरले रोजगारी पाएको चिबा प्रिफेक्चरको मात्सुयामा कोजाई स्टिलवर्कका मालिक ७५ वर्षीय केन्जी कोगोले भने, 'यहाँ जापानीहरु मात्र होइन बिदेशी कामदारहरू पनि छन् । यदि जापानी येन र अमेरिकी डलर बीचको खाडल बढ्दै गयो भने, म चिन्तित छु कि विदेशी कामदारहरू यहाँ आउन चाहँदैनन् ।'

 

कोगोको व्यवसाय, जसले जापानभरि निर्माण परियोजनाहरूका लागि स्टिल निर्माण सामग्रीहरू उत्पादन गर्दछ, चिबाको पूर्वी तटमा थोरै जनसंख्या भएको क्षेत्र असाही शहरको बाहिरी भागमा अवस्थित छ । १९९७ मा आफ्नो पहिलो विदेशी कामदार ल्याएका, कोगोले हाल १३० को कुल कामदार मध्ये ४३ जना विदेशी कामदारहरू राखेका छन् ।

 

'मेरो व्यवसाय विदेशी कामदारहरूबाट साँच्चै लाभान्वित भएको छ' कोगोले तर्क गरे कि कर्मचारीहरूको त्यो मेहनत बिना, उनको कम्पनी विगत तीन दशकमा यो हदसम्म समृद्ध हुने थिएन । 'मलाई आशा छ कि सरकारले येनको स्लाइडलाई सच्याउन केही गर्छ, अन्यथा हामी जस्ता विदेशी कामदारहरूमा निर्भर कम्पनीहरू बर्बाद हुनेछन् ।'

 

अब ६५ वर्ष भन्दा माथिको जनसंख्याको लगभग एक तिहाइको साथ जापान बृद्ध समाज तर्फ उन्मुख छ । प्रति महिला झण्डै एउटा बच्चाहरू मात्र जन्माउने अवस्थाको खतरनाक जनसंख्या ओरालोको अवस्थामा जापान पुगिसकेको छ ।

 

सरकारी अनुमान अनुसार १५ देखि ६४ वर्ष उमेर समूहका कामदार जनसङ्ख्या २०४० सम्ममा १२ करोडले घट्ने अनुमान गर्दै जापानी उद्योगका लागि यो अवस्था विशेष गरी गम्भीर बन्दै गएको छ ।

 

कोभिड–१९ को महामारी सुरु हुनुअघि र राष्ट्रिय सीमा नियन्त्रणमा उल्लेख्य कडाई हुनुअघि जापानमा २९ लाख विदेशी कामदार थिए र यो देशलाई सन् २०४० सम्ममा विदेशबाट जम्मा ६७ लाख कामदारको आवश्यकता पर्ने अनुमान गरिएको छ ।

 

२०१९ मा, सरकारले पदहरू पूर्ति गर्न संघर्ष गरिरहेका क्षेत्रमा विदेशी कामदारहरूलाई आकर्षित गर्ने उद्देश्यले विशिष्ट दक्ष कामदारू भिसा पेश गरेको थियो, तर महामारीको बीचमा लक्षित देशहरूबाट कामदार आपूर्ति रोकिन पुगेको छ । जुन हालैका महिनाहरुमा पुन सूचारु हुन थालेको छ ।

 

थप रूपमा, जापान कुनै समय धेरै आप्रवासी कामदारहरूका लागि छनोटको प्राथमिक गन्तव्य मानिन्थ्यो, विशेष गरी दक्षिणपूर्व एशियाका देशहरू ताइवान र दक्षिण कोरिया जस्ता पूर्वी एसियाली आर्थिक पावरहाउसहरूबाट बढ्दो प्रतिस्पर्धाको सामना गरिरहँदा नयाँ कामदारहरुको रोजाइ र छनौट धेरै थपिएको छ ।

 

'अष्ट्रेलिया र जर्मनी जस्ता देशहरूमा उच्च पारिश्रमिकले ती देशहरूलाई कामको गन्तव्यको रूपमा पहिलो रोजाइ बनाउने' हाशिमोटोले इमेल मार्फत लेखेका छन् ।

 

'जापान अब विदेशी कामदारहरूको लागि (छनोटको देश) नभएको तथ्यलाई देश भित्र व्यापक रूपमा साझा गरिएको जस्तो देखिदैन' उनले भने, श्रम बजारमा विश्वव्यापी रूपमा प्रतिस्पर्धी रहन ज्याला वृद्धि जस्ता परिवर्तनहरू गर्न जापानको क्षमतालाई बृद्धि गर्नु आवश्यक छ ।

 

यद्यपि, त्यहाँ आर्थिक भन्दा बाहिर धेरै अन्य कारकहरू छन् जसले धेरै विदेशी कामदारहरूलाई गन्तव्यको रूपमा जापान छनौट गर्न नेतृत्व उत्प्रेरित गर्दछ ।

 

मात्सुयामा कोजाईका शाही र मगरले बताए कि, नेपालमा, काम गर्न र विदेशमा अध्ययन गर्न चाहने बालबालिकाका अभिभावकहरूले उपलब्ध विकल्पहरूको मूल्याङ्कन गर्दा एउटा मापदण्डलाई ध्यानमा राख्छन् त्यो हो सुरक्षा ।

 

तिनीहरूको बच्चा कहाँ सुरक्षित हुनेछ ? उच्च आय भएका देशहरूमा बारम्बार हुने हिंश्रक अपराधहरूबाट बच्न उनीहरू कहाँ जाँदा उपयुक्त हुन्छ ?

 

प्रायः ती प्रश्नहरूको जवाफ हो जापान ।

 

'हाम्रा अभिभावकहरूका लागि सबैभन्दा ठूलो कुरा भनेको देश कत्तिको सुरक्षित छ भन्ने हो, त्यसपछि आर्थिक, आम्दानिको चिन्ता आउँछ, त्यसैले उनीहरूले मलाई यहाँ आउन सुझाव दिए' मगरले भने ।

 

शाहीले थपे, ‘मेरो मामलामा मेरा आमाबुवाले म अर्को देशमा पढ्न जान चाहन्छु भन्दा जापान जानुपर्छ भन्नुभएको थियो ।'